Bóng đá Trung Quốc dưới con mắt của HLV học việc

Một ngày nọ, khi đang ngồi chơi game bóng đá FIFA trong căn hộ ở Đài Loan, Matt chợt nhận ra sự nghiệp huấn luyện viên của ông đang bị đình trệ. Đắm chìm trong những màn điều khiển cầu thủ ảo chỉ đốt cháy hết thời gian của Matt. Ông tự hứa: phải bắt đầu lại.

Năm 2014, Matt Ward, một giáo viên thể dục, được bổ nhiệm làm HLV trưởng của Royal Blues, CLB chơi ở giải hạng hai Đài Loan (Trung Quốc). Trước đó là 6 tháng lăn lộn ở Philippines và hành trình chạy vạy xin việc.

Người đàn ông quốc tịch Anh chẳng có nhiều kinh nghiệm huấn luyện bóng đá. Những ngày ở Đài Loan đã cung cấp cho anh thêm kinh nghiệm quý báu. Matt chia sẻ: “Cơ sở vật chất của bóng đá Đài Loan vẫn đang trong giai đoạn phát triển. Không có đủ sân đấu cho tất cả đội bóng, vì thế việc tranh giành sân như một cuộc chiến băng đảng."

Matt kể tiếp: "Một buổi tối nọ, đến lượt chúng tôi được sử dụng sân tập. Khi CLB đến sân, cả một giàn giáo khổng lồ dựng sân khấu cho buổi biểu diễn ca nhạc được dựng lên. Những chiếc xe tải chở hàng vẫn đi loanh quanh trong khi chúng tôi cố gắng tập luyện”.

Trong bối cảnh đó, Ward vẫn giúp Royal Blues lên chơi hạng nhất nhờ vô địch giải hạng hai mùa 2014/15. Thành tích của Ward đã giúp ông được một số CLB Trung Quốc để mắt đến. Vào tháng 5/2015, HLV Gary White đưa Ward về làm trợ lý HLV ở Shanghai Shenxin (giải hạng hai). Tại đây, Ward đã có thêm những trải nghiệm mới.

Shanghai Shenxin quá nhỏ bé so với những đại gia cùng thành phố như Shanghai Shenhua hay Shanghai SIPG. Mặc dù vậy, Shenxin vẫn phải đối mặt với nhiều CLB sở hữu những tên tuổi nổi tiếng ở giải hạng hai Trung Quốc mùa 2016. Có thể kể đến Tianjin Quanjian với chân sút xuất sắc Luis Fabiano, được dẫn dắt bởi Fabio Cannavaro. Ngoài ra còn có Shenzen FC do Clarence Seedorf dẫn dắt và Wuhan Zall của Ciro Ferrera, cựu HLV Juventus.

“Chúng tôi có thành tích khá tốt trước các đội mạnh. Shenxin đã gặp đội bóng của Fabio Cannavaro và đánh bại họ, trước đấy là đánh bại đội Wuhan Zall với tỷ số 3-1. Sau đó đến Clarence Seedorf, đội bóng ông ấy gặp Shanghai Shenxin trong trận đầu tiên trên sân nhà của chúng tôi mùa giải 2016. Có khoảng 18.000 khán giả đến theo dõi trận đấu đó, một con số khá lớn ở giải hạng hai.”

Nói về cầu thủ Trung Quốc, ông Ward có ấn tượng rất tốt: “Họ chuyên nghiệp và đặt tất cả nỗ lực vào tập luyện. Họ rất cẩn thận với lối sống và chế độ ăn uống của mình. Cầu thủ Trung Quốc hăng say tìm hiểu về chiến thuật. Nhìn chung họ rất đáng được tôn trọng.”

Thực trạng đáng ngại của bóng đá Trung Quốc là 68% bàn thắng ở Chinese Super League và giải hạng nhất được ghi bởi cầu thủ nước ngoài. “Bởi vì tiền đạo của các CLB tại hai giải đều là người nước ngoài”, ông Ward cho biết. “Áp lực chạy đua, đặc biệt ở Chinese Super League, ép buộc các đại gia chi tiền tấn. Còn với Shanghai Shenxin, chúng tôi có khoảng đất dành cho cầu thủ trẻ Trung Quốc phát triển. Chúng tôi lùng sục trong đội trẻ, đội dự bị và tìm thấy một số "viên đá quý" để đem đi chế tác.”

Trong bóng đá Trung Quốc, chỉ có thủ môn là an toàn. Nền túc cầu nước này cấm CLB nhập khẩu thủ môn ngoại quốc. Còn lại, các vị trí khác đều nằm trong mối đe dọa xâm lấn của đồng nghiệp nước ngoài.

Sự cạnh tranh khốc liệt có thể tạo ra mâu thuẫn lớn trong nội bộ đội bóng. HLV Gary White giải quyết rất ổn thỏa, nuôi dưỡng một bầu không khí hòa đồng, theo lời ông Ward. “Người Trung Quốc rất tôn trọng kỹ năng của cầu thủ nước ngoài. Ở phía đối diện, cầu thủ nước ngoài cũng hiểu rằng họ không thể làm nên chuyện nếu không có tinh thần lao động chăm chỉ của đồng nghiệp Trung Quốc.”

Dấn thân vào môi trường phức tạp với những mối quan hệ đan xen vòng vo, ông Ward thu thập được nhiều kinh nghiệm cho quá trình bước vào ghế HLV trưởng: “Có những cầu thủ không thích hợp, không có chiến lược phát triển. Có những cầu thủ đá ở đội một nhưng chỉ xứng đáng ngồi dự bị, có người đáng đá chính nhưng luôn phải ngồi ngoài. Tôi đã trải qua nhiều khó khăn để giải quyết những khúc mắc đó và nó sẽ là kinh nghiệm quý báu cho tương lai.”

Trong tương lai, Matt Ward muốn trở lại nước Anh. Còn hiện tại, ông sẽ tiếp tục lăn xả ở vùng Viễn Đông. Như chính lời Ward nói, bóng đá Trung Quốc sẽ cung cấp cho những người mới vào nghề rất nhiều kinh nghiệm quý giá, chứ không phải chỉ là mảnh đất kiếm chác của các ngôi sao đã thành danh.